Het implementeren van kunstmatige intelligentie in de publieke sector is moeilijk. Overheden en andere publieke organisaties hebben te maken met complexe regelgeving, politieke belangen, bureaucratische structuren en risicomijdende culturen. Vijf oncomfortabele principes kunnen publieke organisaties helpen om deze complexe omgevingen te navigeren en de weg vrij te maken voor effectieve, strategische AI-innovatie.

Innovatie in de publieke sector wordt steeds belangrijker en vraagt om organisaties ook de rebellerende ambtenaar waarderen en de instroom en het vasthouden van deze Rebellen belangrijk vindt. Dit vereist ook een cultuur die onzekerheid accepteert, experimenten ondersteunt en waardering heeft voor het leren van mislukkingen.

We hebben nu echt innovatie nodig. Van jeugdzorg tot de opvang van asielzoekers: we bijten de tanden steeds weer stuk op stevige uitdagingen. Wat nodig is voor oplossingen die echt werken: ambtenaren die de ruimte krijgen (en nemen) om systemen en procedures uit te dagen en durven te innoveren.

Acht kritische factoren voor het succesvol implementeren van verandering in de publieke sector zijn het verifiëren en communiceren van de noodzaak, het ontwikkelen van duidelijke strategieën, het opbouwen van steun, en het waarborgen van toewijding van het topmanagement. Het bieden van middelen, het institutionaliseren van nieuw gedrag zijn ook cruciaal om blijvende transformatie te bereiken.

Alleen een goed idee is vaak niet voldoende. Voor innovatie binnen de overheid en andere publieke organisaties is het creëren van een ondersteunende omgeving, minstens zo belangrijk als het idee zelf. Het bevorderen van de juiste omstandigheden vereist het creëren van ruimte voor verandering (Space for Change).

24 van de 29 bewindslieden van het nieuwe kabinet komen uit de politiek. Kunnen deze politieke veteranen de grote maatschappelijke vraagstukken oplossen waarop hun voorgangers de tanden stuk beten? Alleen als ze op een andere manier weten te innoveren en daarmee uitstijgen boven de eindeloze legitimiteitsdiscussies uit het verleden. Niet zwart-wit redeneren maar grijs. Grijs blijkt dan een heel frisse kleur te zijn.

Innovatie in de publieke sector komt vaak van onderaf, met middenmanagers en ambtenaren in het veld die de leiding nemen. Politici en senior leiderschap nemen voornamelijk actie in geval van crises en mislukkingen. Ze moeten een strategischere benadering aannemen en bottom-up innovaties beter ondersteunen.

De publieke sector is creatief en innovatie is mogelijk, maar vereist ook destructie. Naast het genereren van nieuwe ideeën, is het essentieel om bestaande structuren en processen kritisch te evalueren en waar nodig af te schaffen. Door ruimte te creëren voor experimenten en nieuwe benaderingen, én door oude, ineffectieve werkwijzen los te laten, kan de publieke sector haar innovatiekracht versterken en beter inspelen op de veranderende behoeften van de samenleving.

Grote maatschappelijke vraagstukken vragen meer dan ooit om systemische verbouwingen door de overheid. Een grote groep ambtenaren staat te popelen om die verbouwing aan te pakken maar zit in een harnas van onder meer wetgeving. We kunnen hen op een verantwoorde manier de ruimte geven om conventies te doorbreken, ook als dat (tijdelijk) niet legitiem is.